AMNİYON SIVISI AZLIĞI, FAZLALIĞI, SU GELMESİ ve TESTİ – ANKARA
AMNİYON SIVISI AZLIĞI, FAZLALIĞI, SU GELMESİ ve TESTİ – ANKARA
Gebelik boyunca bebeğinizin içinde bulunduğu amniyon sıvısı, bebeğinizin sağlıklı gelişmesi için hayati öneme sahiptir. Hem sıvının miktarı, hem rengi hem de su kesesinin açılıp açılmadığı anne ve bebek sağlığı açısından çok büyük önem taşır. Bu sayfada Ankara’da kadın doğum ve perinatoloji uzmanı olarak amniyon sıvısının azlığı, fazlalığı, su gelmesi ve su gelmesi testini en anlaşılır ve en güncel bilgilerle anlatıyorum.
Her anne adayı bu konuyu bilmelidir çünkü amniyon sıvısı, gebeliğin en kritik göstergelerinden biridir.
1. Amniyon Sıvısı Nedir? Ne İşe Yarar?
Amniyon sıvısı, bebeğinizin anne karnında bulunduğu kesenin (amniyon kesesi) içindeki sıvıdır ve bebeğin gelişimi için temel bir ortam oluşturur.
Amniyon sıvısının görevleri:
-
Bebeği darbelerden korur
-
Kordon sıkışmasını önler
-
Bebeğin rahat hareket etmesini sağlar
-
Akciğer ve sindirim sistemi gelişimine katkıda bulunur
-
Vücut ısısını sabit tutar
-
Enfeksiyonlara karşı korur
Bu sıvının hem çok az olması hem de fazla olması, ayrıca su kesesinin zamanından önce açılması gebeliğin seyrini doğrudan etkiler.
2. Amniyon Sıvısının Normal Değerleri
Ultrasonla bakıldığında amniyon sıvısı AFI (Amniotic Fluid Index) ve Maksimum Cep ölçümleriyle değerlendirilir.
Normal AFI: 8–18 cm
Normal Maksimum Cep: 2–8 cm
Bu değerlerin dışında kalan ölçümler, sıvı azlığı veya fazlalığı anlamına gelir.
3. Amniyon Sıvısı Azlığı (Oligohidramnios)
Amniyon sıvısının normalden az olmasıdır.
Tanım:
-
AFI < 5 cm
-
Maksimum cep < 2 cm
3.1. Amniyon Sıvısı Azlığı Neden Olur?
-
Bebekte gelişim geriliği
-
Plasentada kan akım bozukluğu
-
Anneye ait yüksek tansiyon, preeklampsi
-
Suyun erken gelmesi (zamanından önce su gelmesi)
-
Anne adayında su içiminin az olması (hafif vakalarda etkili olabilir)
-
Bebeğin böbrek ve idrar yollarına ait sorunlar
3.2. Belirtileri Nelerdir?
-
Bebek hareketlerinde azalma
-
Karın büyümesinde yavaşlama
-
NST’de değişiklikler
-
Ultrason bulguları
Anne adayının çoğu belirti hissetmez, genellikle ultrasonla fark edilir.
3.3. Riskleri
-
Bebek hareketlerinde kısıtlılık
-
Kordon sıkışması
-
Doğumda fetal distres
-
Normal doğumu zorlaştırma
-
Erken doğum
-
Sezaryen ihtiyacında artış
3.4. Tedavi Yöntemleri
-
Anne adayına bol sıvı (özellikle hafif azlıkta etkili olabilir)
-
İntravenöz sıvı tedavisi
-
NST ve doppler takibi
-
Gerekirse erken doğum planı
-
Suyun gelmesi varsa enfeksiyon takibi
Tedavi tamamen gebelik haftasına ve altta yatan nedene göre belirlenir.
4. Amniyon Sıvısının Fazlalığı (Polihidramnios)
Amniyon sıvısının gereğinden fazla olmasıdır.
Tanım:
-
AFI > 24 cm
-
Maksimum cep > 8 cm
4.1. Neden Olur?
-
Gestasyonel diyabet
-
Bebeğin yutma ile ilgili sorunları
-
Bebekte mide–bağırsak tıkanıklığı
-
Bazı genetik sendromlar
-
Çoğul gebelikler
-
Nedeni bilinmeyen (idiopatik) durumlar
4.2. Belirtileri
-
Karında aşırı gerginlik
-
Nefes darlığı
-
Çabuk yorulma
-
Bacaklarda ödem
-
Erken doğum belirtileri
4.3. Riskleri
-
Erken doğum
-
Yeniden su gelmesi
-
Kordon sarkması
-
Doğumda kanama riskinde artış
-
Bebeğin ters durması
4.4. Tedavi
-
Anne adayının kan şekeri takibi
-
Bebekte anomaliler açısından detaylı ultrason
-
Gereken durumlarda sıvı azaltma (amniyoredüksiyon)
-
Düzenli NST ve AFI kontrolleri
-
Doğum planlaması
5. Suyun Gelmesi (Suyun Erken Gelmesi – PROM / PPROM)
Amniyon kesesinin açılması sonucu sıvının vajinadan dışarı akmasıdır.
PROM: 37 hafta üzeri suyun gelmesi
PPROM: 37 hafta altı suyun gelmesi (daha risklidir)
5.1. Suyun Geldiği Nasıl Anlaşılır?
-
Bacak arasından aniden sıcak su boşalması
-
Sürekli ıslak his
-
Alt çamaşırın tekrarlayan şekilde ıslanması
-
Damlama şeklinde sıvı gelmesi
Bunun idrar mı akıntı mı yoksa amniyon sıvısı mı olduğu her zaman kolay ayırt edilemez. Bu nedenle özel testler kullanılır.
6. Suyun Gelmesi Durumunda Riskler
-
Enfeksiyon riski
-
Bebeğin suyu azaldıkça kordon sıkışması
-
Erken doğum
-
Doğumun başlaması
Bu yüzden şüphe durumunda bile gecikmeden muayene önemlidir.
7. Amniyon Sıvısının Gelmesi Testi (Su Gelmesi Testi – Ruptur Testleri)
(Bu bölüm talebiniz üzerine eklenmiş ve metne entegre edilmiştir.)
Suyun geldiğini her anne adayı kolayca ayırt edemez. Özellikle idrar kaçırma, ince akıntı ve terleme su gelmesiyle karıştırılabilir. Bu nedenle gebelikte suyun gelip gelmediğini anlamak için tıbben kullanılan özel testler vardır.
7.1. Su Gelmesi Testi Nedir?
Vajinadan gelen sıvının gerçekten amniyon sıvısı olup olmadığını belirlemek için yapılan testtir.
Testler hızlıdır, acısızdır ve birkaç dakika içinde sonuç verir.
7.2. Hangi Durumlarda Yapılır?
-
Alt bölgeden sürekli ıslaklık
-
Damlama şeklinde sıvı gelmesi
-
“Su gibi geldi ama emin değilim” hissi
-
Renkli veya kokusuz berrak sıvı
-
Vajinal akıntı ile ayırt edilememe
-
Doktor muayenesinde şüphe olması
7.3. Kullanılan Testler
1. PAMG-1 Testi (AmniSure)
-
Günümüzde en güvenilir testlerden biridir.
-
Amniyon sıvısındaki PAMG-1 proteinini tespit eder.
-
Sonuç doğruluğu çok yüksektir.
2. IGFBP-1 Testi (Actim PROM)
-
Amniyon sıvısındaki IGFBP-1 proteinini saptar.
-
Hızlı ve güvenilir sonuç verir.
3. Nitrazin Testi (pH testi)
-
Amniyon sıvısı alkalidir; pH ile ayrım yapılır.
-
Kan, enfeksiyon gibi durumlarda yanlış sonuç verebilir.
4. Ferning Testi (Eğrelti Otu Görünümü)
-
Mikroskop altında tespit edilir.
-
Uzmanlık ve ekipman gerektirir.
7.4. Test Nasıl Yapılır?
-
Vajinadan steril çubukla örnek alınır.
-
Çubuk test kitine sürülür.
-
5–10 dakika içinde sonuç çıkar.
-
Acısızdır, bebeğe ve anneye zarar vermez.
7.5. Test Sonuçlarının Anlamı
Test Pozitifse:
Bu durum suyun gerçekten geldiğini gösterir.
-
37 hafta sonrası: Doğum başlar veya başlatılır.
-
37 hafta öncesi:
-
Hastaneye yatış
-
Enfeksiyon takibi
-
Antibiyotik
-
Akciğer geliştirme iğnesi
-
NST takibi
-
Erken doğum planlaması
-
Test Negatifse:
Gelen sıvı muhtemelen:
-
İdrar
-
Akıntı
-
Ter
-
Vajinal sekresyon
olabilir. Anne adayı bilgilendirilir ve takip edilir.
8. Gebelikte Amniyon Sıvısı ile İlgili Sorunlar Nasıl Önlenir?
Her durumu önlemek mümkün olmasa da şunlar faydalıdır:
-
Düzenli ultrason kontrolleri
-
Günlük bebek hareket takibi
-
Bol sıvı tüketimi
-
Diyabet takibi
-
Düzenli NST
-
Yüksek tansiyon kontrolü
9. Ne Zaman Acilen Hastaneye Gitmelisiniz?
-
Ani su gelmesi
-
Kanama
-
Bebeğin hareketlerinde azalma
-
Şiddetli kasık ve karın ağrısı
-
Kötü kokulu akıntı
-
Ateş
Bu belirtiler anne ve bebek sağlığını yakından ilgilendirir.
10. Sık Sorulan Sorular (SSS)
Amniyon sıvısı neden azalır?
Bebekte gelişim geriliği, plasenta sorunları, suyun gelmesi ve anneye ait sağlık sorunları neden olabilir.
Suyum geldi, ama damla damla. Normal mi?
Evet, su gelmesi her zaman şelale gibi olmaz. Damlama şeklinde de olabilir.
Amniyon sıvısı artarsa ne olur?
Erken doğum, kordon sarkması ve nefes darlığı gibi sorunlara yol açabilir.
Amniyon sıvısının gelmesi testi güvenilir mi?
PAMG-1 ve IGFBP-1 testleri günümüzde en güvenilir testlerdir.
Suyum gelirse banyo yapabilir miyim?
Hayır. Enfeksiyon riski artacağı için önerilmez.
Suyun gelmesi her zaman doğumun başladığı anlamına gelir mi?
Hayır. Ama doğum çoğunlukla 24 saat içinde başlar. Bu nedenle doktora başvurmak şarttır.