Arka Arkaya Yatmış Uterus: Merak Ettikleriniz ve Bilmeniz Gerekenler

Bir kadın doğum uzmanına gittiğinizde "rahminiz arka arkaya yatık" dendiğinde kafanızda soru işaretleri belirmesi çok normal. Acaba bu bir sorun mu? Tedavi edilmesi gerekir mi? Hamile kalmaya engel olur mu? Bu soruların cevaplarını bu yazımızda bulabilirsiniz.

Arka Arkaya Yatmış Uterus (Geriye Dönük Rahim) Nedir?

Normalde bir kadının rahmi, yani uterusu, öne doğru, mesanenin üzerine hafifçe eğimli bir pozisyonda bulunur. Bu pozisyon, antevert pozisyon olarak adlandırılır. Ancak bazı kadınlarda rahim, bu pozisyonun tersine, omurgaya doğru, arkaya doğru eğimli bir şekilde durur. İşte bu duruma arka arkaya yatmış uterus ya da geriye dönük rahim denir. Tıbbi terimle retrovert uterus olarak bilinir.

Bu durum, sanılanın aksine oldukça yaygındır ve kadınların yaklaşık %20-25'inde görülür. Yani her 4-5 kadından birinde bu durum söz konusudur. Dolayısıyla, endişe edilecek bir durum olmadığını hemen baştan belirtmek isteriz.

Bu Bir Hastalık mıdır?

Kesinlikle hayır! Arka arkaya yatmış uterus bir hastalık veya anormallik değildir. Bu, sadece rahimin doğal bir anatomik varyasyonudur, tıpkı insanların farklı boylarda veya farklı saç renklerinde olması gibi. Çoğu zaman herhangi bir semptoma yol açmaz ve kadınlar bu durumun farkına bile varmazlar. Genellikle jinekolojik muayene sırasında tesadüfen saptanır.

Neden Oluşur? Arka Arkaya Yatmış Uterusun Nedenleri

Arka arkaya yatmış uterusun birçok farklı nedeni olabilir. Bu nedenleri iki ana gruba ayırabiliriz:

1. Doğuştan Gelen Anatomik Yapı

En yaygın neden, rahimin bu pozisyonda doğuştan gelmesidir. Aileden gelen genetik yatkınlık veya gelişimsel bir durum sonucunda rahim, doğası gereği arkaya dönük bir şekilde konumlanmıştır. Bu, bir genetik miras gibidir ve bu kadınlar hayatları boyunca bu pozisyonda bir rahime sahip olurlar. Bu durum, herhangi bir sağlık sorunu yaratmadığı için genellikle fark edilmez.

2. Kazanılmış Durumlar

Bazı durumlarda ise rahim, normalde öne doğru olmasına rağmen sonradan arkaya doğru dönebilir. Bu, genellikle pelvik bölgeyi etkileyen bazı durumlardan kaynaklanır:

• Endometriozis: Rahim içini döşeyen dokunun (endometrium) rahim dışında, karın içinde ve diğer organlarda büyümesi durumudur. Endometriozis, rahim ve komşu organlar arasında yapışıklıklara neden olarak rahmin pozisyonunu değiştirebilir.

• Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID): Genellikle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların neden olduğu, kadın üreme organlarının iltihaplanmasıdır. Tedavi edilmediğinde, pelvik bölgede yapışıklıklara ve rahmin arkaya doğru dönmesine yol açabilir.

• Myomlar (Fibroidler): Rahimde oluşan iyi huylu tümörlerdir. Büyük myomlar, rahmin şeklini ve pozisyonunu değiştirebilir ve arkaya doğru itilmesine neden olabilir.

• Daha Önce Geçirilmiş Cerrahi Girişimler: Rahim ve çevre dokulara uygulanan cerrahi operasyonlar, iyileşme sürecinde yapışıklıklar oluşturarak rahmin pozisyonunu etkileyebilir.

• Menopoz: Menopoz sonrası azalan östrojen seviyeleri, rahim bağlarının gevşemesine ve rahmin pozisyonunun değişmesine neden olabilir.

Belirtileri Nelerdir? Arka Arkaya Yatmış Uterus Şikayetleri

Çoğu durumda arka arkaya yatmış uterus, hiçbir belirti vermez ve kadınlar normal bir hayat sürmeye devam eder. Ancak nadiren de olsa, bazı kadınlarda aşağıdaki belirtilere neden olabilir:

• Cinsel İlişki Sırasında Ağrı (Disparoni): Özellikle derin penetrasyon sırasında, rahimin arkaya doğru baskı yapması nedeniyle ağrı hissedilebilir. Bu ağrı, genellikle pozisyon değiştirerek azaltılabilir.

• Adet Dönemlerinde Ağrı (Dismenore): Rahim, adet sırasında kasılırken çevresindeki organlara baskı yapabilir ve bu da normalden daha şiddetli adet sancılarına neden olabilir.

• Alt Karın ve Bel Ağrısı: Özellikle uzun süre ayakta durma veya fiziksel aktivite sonrası hissedilen, kronik bel ağrısı ve alt karın ağrısı görülebilir.

• İdrar Yolu Sorunları: Nadiren, rahimin mesaneye baskı yapması sonucu sık idrara çıkma veya idrar yapmada zorluk gibi sorunlar yaşanabilir.

• Bağırsak Sorunları: Rahim, bağırsaklar üzerinde baskı oluşturduğunda kabızlık gibi şikayetlere yol açabilir.

Bu belirtilerin, arka arkaya yatmış uterosu olan her kadında görülmediğini ve bu belirtilerin altında yatan başka nedenlerin de olabileceğini unutmamak önemlidir. Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurmalısınız.

Tanı ve Teşhis: Nasıl Anlaşılır?

Arka arkaya yatmış uterusun tanısı oldukça kolaydır ve genellikle jinekolojik muayene sırasında konulur.

• Pelvik Muayene: Jinekolojik muayene sırasında hekim, raizin pozisyonunu manuel olarak kontrol edebilir.

• Ultrasonografi (USG): En kesin tanı yöntemi ultrasondur. Vajinal veya abdominal ultrason ile rahimin pozisyonu net bir şekilde görülebilir.

Bu teşhis yöntemleri, rahmin pozisyonunu saptamanın yanı sıra, bu duruma neden olabilecek myom, endometriozis veya pelvik yapışıklıklar gibi diğer olası durumları da değerlendirmeye olanak tanır.

Tedavisi Var mı?

Arka arkaya yatmış uterusun kendisi bir hastalık olmadığı için, genellikle tedavi gerektirmez. Eğer hiçbir belirti vermiyorsa, yapılması gereken tek şey durumu bilmek ve rutin kontrollerinize devam etmektir.

Ancak, durum endometriozis, pelvik yapışıklıklar veya myom gibi altta yatan bir nedene bağlı olarak ağrı gibi şikayetlere yol açıyorsa, bu şikayetleri hedefleyen tedaviler uygulanır.

• Ağrı Kesiciler: Adet ağrısı veya cinsel ilişki sırasındaki ağrılar için hekimin önerdiği ağrı kesiciler kullanılabilir.

• Hormonal Tedaviler: Endometriozis gibi durumlar için hormonal tedaviler (doğum kontrol hapları gibi) semptomları hafifletmek için kullanılabilir.

• Cerrahi Müdahale: Çok nadir durumlarda, şiddetli ağrı ve diğer belirtiler hayat kalitesini ciddi anlamda düşürüyorsa, cerrahi seçenekler değerlendirilebilir. Bu, rahmin pozisyonunu değiştirmek için değil, genellikle ağrıya neden olan yapışıklıkları veya myomları temizlemek içindir.

Unutmayın: Tedavi, rahimin pozisyonunu düzeltmeye değil, bu pozisyonun neden olduğu olası semptomları gidermeye odaklanır.

Hamilelik ve Doğum: Arka Arkaya Yatmış Uterus Hamileliğe Engel Olur mu?

En çok merak edilen konulardan biri de arka arkaya yatmış uterusun hamile kalmayı engelleyip engellemeyeceğidir. Cevap kesinlikle hayır!

• Hamile Kalma: Geriye dönük rahim, spermlerin yumurtalığa ulaşmasını engelleyen bir durum değildir. Sperm kanaldan rahatça geçerek yumurtaya ulaşabilir. Dolayısıyla, bu durum tek başına kısırlık nedeni değildir.

• Hamilelik Süreci: Hamileliğin ilk aylarında rahim, büyümeye başladıkça pozisyonunu kendiliğinden değiştirir ve öne doğru döner. Genellikle 10-12. haftalarda rahim, karın içine doğru yükselerek normal pozisyonuna gelir. Bu sayede gebeliğin ilerleyen aşamalarında herhangi bir sorun yaşanmaz.

• Doğum: Rahmin arkaya yatık olması, doğum şeklini (normal doğum veya sezaryen) etkilemez. Doğum süreci, rahmin pozisyonundan bağımsız olarak ilerler.

Ancak nadiren de olsa, yapışıklıklar veya endometriozis gibi altta yatan nedenler varsa, bu durumlar hamile kalmayı zorlaştırabilir. Eğer bir yıl boyunca düzenli cinsel ilişkiye rağmen hamile kalamıyorsanız, bir uzmana başvurarak durumun ayrıntılı olarak değerlendirilmesi önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Arka arkaya yatmış uterus bir hastalık mı?

Hayır, bir hastalık değil, rahimin doğal bir anatomik varyasyonudur.

Bu durum neden oluşur?

Doğuştan gelebildiği gibi, endometriozis, pelvik enfeksiyonlar veya myomlar gibi sonradan gelişen durumlara bağlı olarak da oluşabilir.

Arka arkaya yatmış uterus hamile kalmayı engeller mi?

Hayır, engellemez. Bu durum, kısırlık nedeni değildir. Rahim, gebelik sırasında büyüdükçe kendiliğinden normal pozisyonuna döner.

Bu durumun belirtileri nelerdir?

Çoğu zaman belirti vermez. Nadiren cinsel ilişki sırasında ağrı, adet sancısı veya bel ağrısı gibi şikayetlere neden olabilir.

Geriye dönük rahim nasıl teşhis edilir?

Jinekolojik muayene ve en kesin olarak ultrasonografi ile kolayca teşhis edilir.

Tedavisi gerekli midir?

Hayır, genellikle tedaviye gerek yoktur. Eğer altta yatan bir durum (endometriozis gibi) varsa ve bu durum ağrıya neden oluyorsa, semptomlara yönelik tedavi uygulanır.

Geriye dönük rahim bir kadında doğum sonrası düzelir mi?

Çoğu zaman evet. Hamilelik sırasında büyüyen rahim öne doğru pozisyon alır ve doğum sonrası da genellikle bu pozisyonunu korur.

Arka arkaya yatmış uterus ameliyatla düzeltilebilir mi?

Rahmin pozisyonunu değiştirmek için ameliyat genellikle gerekli değildir. Sadece ciddi belirtiler varsa ve altta yatan yapışıklıklar veya myomlar mevcutsa, bu durumu hedefleyen cerrahi müdahaleler uygulanabilir.

Sonuç Olarak

Arka arkaya yatmış uterus, çoğu kadının farkında bile olmadığı, yaygın ve genellikle masum bir durumdur. Eğer bu durumun sizde de olduğu teşhisi konulduysa, endişe etmenize gerek yoktur. Önemli olan, bu durumun neden olabileceği potansiyel semptomlar hakkında bilgi sahibi olmaktır. Unutulmamalıdır ki, her birey özeldir ve her durum kendi içinde değerlendirilmelidir. Eğer aklınızda soru işaretleri varsa veya herhangi bir belirti yaşıyorsanız, doğru bilgi ve profesyonel bir değerlendirme için her zaman bir kadın doğum ve perinatoloji uzmanına danışmanız en doğrusu olacaktır. Sağlıklı ve mutlu günler dileriz.

Siğil

Gebelik