14.09.2025

Kadın Sünneti Nedir?

Kadın Sünneti Nedir? Ankara'da Kadın Doğum ve Perinatoloji Uzmanı Olarak Bilgilendiriyoruz

Merhaba, ben Ankara'da kadın doğum ve perinatoloji alanında uzmanlaşmış bir hekimim. Web sitemde, hastalarımın ve halkın sağlığını ön planda tutarak, önemli konuları anlaşılır bir dille ele alıyorum. Bugün, pek çok kişinin merak ettiği ama hakkında yeterince konuşulmayan bir konu olan "kadın sünneti"ni detaylıca inceleyeceğiz. Kadın sünneti, tıbbi literatürde daha çok "kadın genital mutilasyonu" (KGM) olarak bilinir ve dünya genelinde milyonlarca kadını etkileyen bir uygulamadır. Bu yazı, konuyu halkın anlayacağı şekilde, bilimsel verilere dayanarak anlatacak. Eğer siz de bu konuda bilgi sahibi olmak istiyorsanız, okumaya devam edin. Amacımız, farkındalık yaratmak ve olası riskleri önlemek.

Kadın sünneti, özellikle bazı kültürlerde yaygın olan bir gelenek olsa da, tıbbi bir gereklilik taşımaz ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve UNICEF gibi uluslararası kuruluşlar, bu uygulamayı insan hakları ihlali olarak görüyor. Peki, kadın sünneti tam olarak nedir? Neden yapılır? Sağlık etkileri nelerdir? Türkiye'de durumu nasıl? Bu soruların hepsini adım adım cevaplayacağız. Yazımızın sonunda, sık sorulan sorular (SSS) bölümünü de bulacaksınız.

Kadın Sünneti Nedir? Temel Tanım ve Tarihçesi

Kadın sünneti, tıbbi olmayan nedenlerle kadın dış genital organlarının kısmen veya tamamen kesilmesi, yaralanması veya değiştirilmesi işlemidir. Bu uygulama, genellikle kız çocuklarında bebeklikten 15 yaşına kadar yapılır ve hiçbir sağlık yararı sağlamaz. Aksine, derin kökleri olan cinsiyet eşitsizliğinin bir yansımasıdır. WHO'ya göre, kadın sünneti dört ana türe ayrılır ve dünya çapında 230 milyondan fazla kız ve kadın bu uygulamadan etkilenmiştir.

Tarihsel olarak, kadın sünneti binlerce yıl öncesine dayanıyor. Antik Mısır'da bile izlerine rastlanıyor. Ancak günümüzde, Afrika, Orta Doğu ve Asya'nın bazı bölgelerinde yaygın. Örneğin, Somali ve Gine gibi ülkelerde kadınların %90'ından fazlası bu uygulamaya maruz kalmış. Peki, neden devam ediyor? Toplumsal baskı, gelenekler ve yanlış inanışlar büyük rol oynuyor. Birçok toplumda, sünnet edilmemiş bir kızın evlenemeyeceği veya "temiz" olmayacağı düşünülüyor.

Bu uygulama, sadece fiziksel değil, psikolojik yaralar da bırakıyor. Düşünün ki, küçük bir kız çocuğu, ailesi tarafından "gelenek" adına acı verici bir işleme tabi tutuluyor. Bu, güven duygusunu zedeliyor ve ömür boyu izler bırakıyor. Ankara'da klinik pratiğimde, göçmen kökenli hastalarımda bu tür vakalara nadiren rastlasam da, global bir sorun olduğu için farkındalık şart.

Kadın Sünneti Türleri: Detaylı Açıklama

WHO, kadın sünnetini dört ana türe ayırır. Her türün şiddeti farklıdır ve sağlık riskleri buna göre artar. Halkın anlayacağı şekilde basitçe anlatayım:

Tip 1: Klitoridektomi - Klitorisin (kadın cinsel organının hassas kısmı) kısmen veya tamamen çıkarılması. Bu, en "hafif" tür olarak görülse de, cinsel zevki kalıcı olarak azaltır ve enfeksiyon riskini artırır.
Tip 2: Eksizyon - Klitoris ve iç dudakların (labia minora) kısmen veya tamamen kesilmesi. Bazen dış dudaklar (labia majora) da etkilenir. Bu tür, Afrika'nın birçok bölgesinde yaygındır ve doğum sırasında komplikasyonlara yol açar.
Tip 3: İnfibülasyon - En şiddetli türdür. Klitoris ve dudaklar kesildikten sonra, vajina girişi daraltılır ve dikişle kapatılır. Sadece idrar ve adet için küçük bir açıklık bırakılır. Somali gibi ülkelerde %15-20 oranında görülür. Bu, enfeksiyon, idrar yolu sorunları ve doğumda ölümcül riskler yaratır.
Tip 4: Diğer Zararlı İşlemler - Delme, kazıma, yakma gibi yöntemler. Bunlar daha az yaygın ama aynı derecede tehlikeli.

Bu türleri bilmek önemli çünkü her biri farklı sağlık sorunlarına yol açar. Örneğin, Tip 3'te, kadınlar doğum sırasında "deinfibülasyon" (açma) işlemine ihtiyaç duyar ki, bu da ekstra risk demektir. Perinatoloji uzmanı olarak, yüksek riskli gebeliklerde bu tür vakaları yönetmek zorlayıcı olabilir.

Kadın Sünneti Neden Yapılır? Kültürel ve Toplumsal Nedenler

Kadın sünneti, tıbbi bir işlem değil, kültürel bir ritüeldir. Nedenleri bölgeye göre değişir ama ortak noktalar şunlar:

Toplumsal Baskı ve Gelenekler: Birçok toplumda, sünnet edilmemiş kızlar dışlanır. Aileler, kızlarının evlenebilmesi için bunu yapar. UNICEF'e göre, bu uygulama "kızları yetiştirmenin bir parçası" olarak görülür.
Cinsellik Kontrolü: Yanlış bir inanışla, sünnetin kadın cinselliğini bastırdığı ve sadakati sağladığı düşünülür. Premarital bekâreti korumak için yapılır.
Dini Yanlış Yorumlar: Bazı toplumlarda dini gerekçelerle savunulur ama hiçbir din (İslam veya Hristiyanlık) bunu emretmez. Aksine, dini liderler terk edilmesi için çağrı yapıyor.
Tıbbileştirme Trendi: Son yıllarda, doktorlar tarafından yapılıyor ki "daha güvenli" olsun diye. Ancak WHO, bunu şiddetle karşı çıkıyor çünkü uygulama kökünden yanlış.

Türkiye'de ise kadın sünneti nadir. Göçle gelen topluluklarda görülebilir ama geleneksel bir uygulama değil. Araştırmalara göre, Türkiye'de daha çok Güneydoğu'da bazı göçmen gruplarda rastlanıyor. İstanbul Sözleşmesi gibi anlaşmalar, bunu kadın şiddeti kapsamında ele alıyor.

Nedenleri anlamak, önlem için kritik. Eğer bir toplumda eğitim artarsa, karşıtlık da artıyor. Örneğin, Etiyopya'da erkeklerin çoğu artık buna karşı.

Kadın Sünnetinin Sağlık Etkileri: Kısa ve Uzun Vadeli Riskler

Kadın sünneti, sağlık yararından ziyade zarar verir. Hemen bakalım:

Kısa Vadeli Etkiler

Şiddetli Ağrı ve Kanama: Ustura gibi ilkel araçlarla yapıldığında, aşırı kan kaybı olur. Ölüm riski var.
Enfeksiyonlar: Tetanus, HIV gibi hastalıklar bulaşabilir. Şişlik, ateş ve yara iyileşme sorunları sık.
İdrar ve Yara Sorunları: İdrar yapamama, doku hasarı.

WHO'ya göre, her yıl 4 milyondan fazla kız risk altında ve acil komplikasyonlar ölümcül olabilir.

Uzun Vadeli Etkiler

Cinsel Sorunlar: Ağrılı ilişki, orgazm zorluğu. Cinsellikten soğuma.
Doğum Komplikasyonları: Perinatoloji uzmanı olarak en çok gördüğüm kısım bu. Sünnetli kadınlarda sezaryen ihtiyacı artar, bebek ölüm riski yükselir. Postpartum kanama, fistül (delik oluşumu) gibi sorunlar.
Psikolojik Etkiler: Depresyon, anksiyete, PTSD. UNICEF, bakım verenlere güvensizlik yarattığını söylüyor.
Diğer: Adet sorunları, kronik enfeksiyonlar, keloid skarlar.

Sağlık sistemlerine maliyeti yıllık 1.4 milyar dolar. Tedavi için cerrahi müdahaleler gerekebilir, örneğin rekonstrüksiyon.

Ankara'da kliniğimde, bu tür hastaları gördüğümde, empatiyle yaklaşıyorum. Tedavi, fiziksel onarımın yanı sıra psikolojik destek içerir.

Kadın Sünnetinin Yasal Durumu: Dünya ve Türkiye'de

Kadın sünneti, uluslararası hukukta yasak. BM ve WHO, bunu işkence ve ayrımcılık olarak görüyor. 2008'de WHO kararıyla, ülkeler mücadele için çağrıldı.

Dünya genelinde:

13 ülke ulusal yasa çıkardı (örneğin Kenya, Mısır).
Ama uygulama devam ediyor çünkü yasalar uygulanmıyor.

Türkiye'de:

Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 86-87'ye göre, vücut bütünlüğüne zarar vermek suç. Hapis cezası var.
İstanbul Sözleşmesi (çekilse de etkileri devam ediyor), kadın sünnetini şiddet kapsamında ele alır.
Göçmenlerde görülebilir ama resmi raporlar nadir. Sağlık Bakanlığı, farkındalık çalışmaları yapıyor.

Yasal olarak, Türkiye'de yasak ve cezai işlem uygulanır. Eğer şüpheleniyorsanız, yetkililere bildirin.

Türkiye'de Kadın Sünneti: Gerçekler ve Mitler

Türkiye, kadın sünnetinin yaygın olmadığı bir ülke. Vikipedi ve BBC raporlarına göre, daha çok Afrika kökenli göçmenlerde görülüyor. Güneydoğu Anadolu'da bazı topluluklarda nadir vakalar rapor edilmiş ama geleneksel değil.

Mitler:

"Türkiye'de yok" değil, göçle artabilir.
"Sünnet güvenli" yanlışı: Hayır, tıbbileştirme bile yasak.

Gerçekler: UNICEF Türkiye, farkındalık için çalışıyor. Eğitim seviyesi yükseldikçe, karşıtlık artıyor.

Perinatoloji uzmanı olarak, göçmen hastalarımda tarama yapıyorum. Erken müdahale hayat kurtarır.

Kadın Sünnetini Önleme ve Tedavi Yöntemleri

Önleme:

Eğitim ve Farkındalık: Okullarda, topluluklarda eğitim. UNICEF'in programı, 48 milyon kişiyi etkiledi.
Topluluk Katılımı: Liderler ve erkekleri dahil etmek. Kamu deklarasyonları.
Yasal Uygulama: Yasaları güçlendirmek.
Sağlık Hizmetleri: Doktorlar, riskli kızları korur.

Tedavi:

Cerrahi Onarım: Rekonstrüksiyon, klitoris onarımı.
Psikolojik Destek: Terapi.
Doğum Bakımı: Yüksek riskli gebelik yönetimi.

Ankara'da, uzman olarak danışmanlık veriyorum. Eğer etkilendiyseniz, lütfen yardım alın.

Kadın Sünneti Hakkında İlginç Gerçekler ve İstatistikler

230 milyon etkilenen kadın (WHO, 2023).
Afrika'da 144 milyon, Asya'da 80 milyon.
Her yıl 4 milyon kız riskte.
Eğitimli kadınlarda terk oranı %30 daha yüksek.

Bu istatistikler, aciliyeti gösteriyor. Hikayeler: Somali'de bir kızın kurtuluş öyküsü gibi, motivasyonel.

Sonuç: Farkındalıkla Değişim Mümkün

Kadın sünneti, önlenebilir bir sorun. Eğitim, yasa ve empatiyle sonlandırılabilir. Ankara'da uzman olarak, hastalarımı bilgilendiriyorum. Eğer soru varsa, iletişime geçin.

Şimdi SSS'ye geçelim.

Sık Sorulan Sorular (SSS)