Miyomlar Ne Zaman Ameliyat Edilmeli?

Rahim Duvarındaki Gizli Misafirler: Miyomlar Ne Zaman Ameliyat Edilmeli?

Merhaba değerli okuyucularımız, ben Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Perinatolog Dr. Erdal Şeker. Kliniğimizde, Ankara'da uzun yıllardır kadın sağlığına dair her türlü konuda hizmet vermekteyiz. Kadınların en sık karşılaştığı jinekolojik sorunlardan biri olan miyomlar, bu yazımızın odak noktası olacak. Miyomlar hakkında merak edilenleri, özellikle ne zaman ameliyat gerektirdiğini, halkın anlayacağı dilde ve detaylı bir şekilde ele alacağız. Amacımız, bu konuda doğru ve güncel bilgiye ulaşmanızı sağlamak, kafanızdaki soru işaretlerini gidermek ve sağlığınızla ilgili doğru kararları vermenize yardımcı olmaktır.

Miyom Nedir? Rahimdeki İyi Huylu Uğurlar

Miyom, rahim kas tabakasından kaynaklanan iyi huylu (benign) tümörlerdir. Tıp dilinde “leiomyom” veya “fibroid” olarak da adlandırılırlar. Kanserli değildirler ve nadiren kansere dönüşme riski taşırlar. Miyomlar, kadınlarda en sık görülen rahim tümörleridir ve genellikle 30-40 yaş arasındaki kadınlarda daha sık rastlanır. Ancak her yaşta görülebilirler. Büyüklükleri bir mercimek tanesinden bir karpuz büyüklüğüne kadar değişebilir. Rahim içinde tek bir tane olabileceği gibi, birden fazla da bulunabilirler.

Miyomlar Neden Oluşur? Gizem Perdesini Aralamak

Miyomların tam olarak neden oluştuğu henüz kesin olarak bilinmemektedir. Ancak genetik yatkınlık ve hormonların, özellikle de östrojen ve progesteron hormonlarının miyom gelişiminde önemli rol oynadığı düşünülmektedir.

• Genetik Yatkınlık: Ailede miyom öyküsü olan kadınlarda miyom görülme olasılığı daha yüksektir. Annenizde veya kız kardeşinizde miyom varsa, sizde de görülme riski artar.
• Hormonal Etkiler: Miyomlar, kadınlık hormonları olan östrojen ve progesterona duyarlıdır. Bu hormonların seviyelerinin yüksek olduğu üreme çağındaki dönemde miyomlar genellikle büyür. Menopoza girildiğinde, östrojen seviyeleri düştüğü için miyomlar genellikle küçülür veya büyümeleri durur. Gebelik sırasında ise hormon seviyelerinin artmasıyla miyomların büyümesi hızlanabilir.
• Yaş: Miyomlar genellikle üreme çağındaki kadınlarda görülür. Menopoz sonrası dönemde yeni miyom oluşumu nadirdir ve mevcut miyomlar genellikle küçülür.
• Etnik Köken: Bazı etnik gruplarda miyom görülme sıklığı daha fazladır. Örneğin, Afrikalı-Amerikalı kadınlarda miyomlar daha sık ve daha büyük boyutlarda görülebilir.
• Diğer Faktörler: Obezite, kırmızı et tüketimi, alkol tüketimi gibi faktörlerin de miyom riskini artırdığına dair bazı çalışmalar bulunmaktadır.

Miyom Çeşitleri: Rahimdeki Yerleşimlerine Göre Sınıflandırma

Miyomlar, rahim içindeki yerleşim yerlerine göre farklı tiplere ayrılır. Bu sınıflandırma, miyomun neden olduğu belirtileri ve uygulanacak tedavi yöntemini belirlemede önemlidir.

• İntramural Miyomlar: Rahim duvarının kas tabakası içinde gelişen miyomlardır. En sık görülen miyom tipidir. Büyüdükçe rahim boyutunu artırabilir ve kasılmalara neden olabilirler.
• Subseröz Miyomlar: Rahim dış yüzeyinde, yani rahimin dış katmanının altında gelişen miyomlardır. Genellikle belirti vermezler ancak çok büyüdüklerinde komşu organlara (mesane, bağırsaklar) baskı yaparak şikayetlere yol açabilirler. Bazen bir sap üzerinde gelişerek "pedinküllü subseröz miyom" adını alırlar.
• Submüköz Miyomlar: Rahim boşluğuna doğru büyüyen miyomlardır. En az görülen miyom tipi olmasına rağmen, en şiddetli belirtilere neden olabilirler. Adet kanamalarının yoğun ve uzun sürmesine (menoraji), ara kanamalara ve kısırlığa yol açabilirler. Bazen bir sap üzerinde gelişerek "pedinküllü submüköz miyom" adını alırlar ve rahim ağzından dışarı sarkabilirler.
• Servikal Miyomlar: Rahim ağzında (serviks) yerleşen miyomlardır. Nadir görülürler ancak idrar torbası veya bağırsaklar üzerinde baskı yaparak idrar yapma zorluğu veya kabızlık gibi şikayetlere neden olabilirler.

Miyom Belirtileri: Hangi Durumlarda Şüphelenmeliyiz?

Miyomlar genellikle belirti vermezler ve rutin jinekolojik muayene sırasında veya başka bir nedenle yapılan ultrasonografi esnasında tesadüfen tespit edilebilirler. Ancak bazı durumlarda, miyomun boyutu, sayısı ve yerleşim yeri nedeniyle çeşitli şikayetlere yol açabilirler. Miyomların neden olduğu en yaygın belirtiler şunlardır:

• Şiddetli Adet Kanamaları (Menoraji): En sık görülen belirtidir. Adet kanamaları normalden daha yoğun ve daha uzun sürebilir. Bu durum, anemiye (kansızlık) yol açabilir.
• Adetler Arası Kanama veya Leke Tarzı Kanamalar: Normal adet döngüsü dışında kanamalar görülebilir.
• Pelvik Ağrı veya Basınç Hissi: Karın alt bölgesinde veya kasıklarda sürekli bir ağrı, dolgunluk veya basınç hissi olabilir. Bu ağrı, adet dönemlerinde daha da şiddetlenebilir. Büyük miyomlar karında şişlik hissi yaratabilir.
• Sık İdrara Çıkma veya İdrar Yapma Zorluğu: Büyük miyomlar mesaneye baskı yaparak sık idrara çıkma ihtiyacına veya idrar torbasını tam boşaltamama hissine neden olabilir.
• Kabızlık veya Rektal Basınç: Rahimin arkasında yerleşen miyomlar kalın bağırsağa baskı yaparak kabızlığa veya dışkılama sırasında zorlanmaya neden olabilir.
• Sırt Ağrısı veya Bacak Ağrısı: Nadiren, büyük miyomlar sinirlere baskı yaparak sırt veya bacak ağrılarına yol açabilir.
• Cinsel İlişki Sırasında Ağrı (Disparoni): Özellikle rahim ağzına yakın veya büyük miyomlar cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.
• Kısırlık (İnfertilite) veya Tekrarlayan Düşükler: Miyomlar, rahim boşluğunun şeklini bozarak embriyonun rahme yerleşmesini engelleyebilir veya sperm hareketliliğini etkileyebilir. Özellikle submüköz miyomlar kısırlık ve tekrarlayan düşüklere daha sık neden olur.
• Gebelik Komplikasyonları: Gebelik sırasında miyomlar büyüyebilir ve erken doğum, plasenta dekolmanı veya doğum sonrası kanama gibi komplikasyonlara neden olabilir.

Eğer yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız, bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmanız önemlidir.

Miyom Tanısı: Nasıl Konulur?

Miyom tanısı genellikle jinekolojik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konulur.

• Pelvik Muayene: Jinekolojik muayene sırasında doktor, rahimin boyutunu, şeklini ve herhangi bir düzensizliği hissedebilir. Büyük miyomlar elle hissedilebilir.
• Ultrasonografi (USG): Miyom tanısında en sık kullanılan ve en etkili görüntüleme yöntemidir. Transvajinal (vajinal yoldan) veya transabdominal (karından) ultrasonografi ile miyomların sayısı, büyüklüğü, yerleşimi ve rahimle ilişkisi detaylı olarak görüntülenebilir.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Ultrasonografinin yeterli olmadığı durumlarda, özellikle büyük miyomların veya cerrahi planlaması gereken karmaşık durumlarda daha detaylı bilgi sağlamak için MRG kullanılabilir. MRG, miyomların rahimdeki diğer yapılarla ilişkisini ve kanlanmasını daha iyi gösterir.
• Histeroskopi: Rahim boşluğuna kamera ile girilerek yapılan bir inceleme yöntemidir. Özellikle submüköz miyomların tanısında ve tedavisinde kullanılır. Rahim içindeki miyomların doğrudan görüntülenmesini ve aynı seansta çıkarılmasını sağlar.
• Laparoskopi: Nadiren, tanısal amaçlı veya miyom çıkarılması ameliyatı sırasında kullanılabilir. Karın bölgesine küçük kesiler yapılarak kamera ve cerrahi aletlerle rahim ve miyomlar incelenir.

Miyomlar Ne Zaman Ameliyat Edilmeli? Karar Verme Süreci

Miyomların tedavisinde, her zaman ameliyat gerekli değildir. Miyom tedavisi, miyomun boyutu, sayısı, yerleşimi, neden olduğu belirtiler, hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve çocuk sahibi olma isteği gibi birçok faktöre bağlı olarak kişiye özel planlanır.

Miyomların ameliyat edilmesi gereken durumlar genellikle şunlardır:

1. Şiddetli Belirtiler ve Yaşam Kalitesinin Bozulması

Miyomların neden olduğu belirtiler hastanın günlük yaşamını olumsuz etkiliyorsa ve medikal tedavilerle kontrol altına alınamıyorsa cerrahi müdahale düşünülebilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:

• Şiddetli ve Uzun Süren Adet Kanamaları (Menoraji): Hayat kalitesini düşüren, günlük aktiviteleri kısıtlayan ve anemiye (kansızlık) yol açan aşırı kanamalar. Kansızlık nedeniyle sürekli yorgunluk, halsizlik, çarpıntı gibi şikayetler varsa ve demir takviyeleri yeterli olmuyorsa ameliyat bir seçenek olabilir.
• Şiddetli Pelvik Ağrı veya Basınç: Sürekli hale gelen, ağrı kesicilere yanıt vermeyen, günlük yaşamı aksatan ve uyku düzenini bozan karın alt bölgesi veya kasık ağrıları. Büyük miyomların komşu organlara yaptığı baskı nedeniyle oluşan ağrılar da ameliyat gerektirebilir.
• Mesane veya Bağırsak Problemleri: Miyomların idrar torbasına baskı yaparak sık idrara çıkma, idrar kaçırma, idrar yapmada zorlanma gibi şikayetlere veya bağırsaklara baskı yaparak kronik kabızlığa yol açması durumunda cerrahi düşünülebilir.
• Cinsel İlişki Sırasında Ağrı (Disparoni): Özellikle rahim ağzına yakın veya rahim boşluğuna doğru büyüyen miyomlar cinsel ilişkiyi ağrılı hale getirebilir. Bu durum cinsel yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiliyorsa ameliyat bir çözüm olabilir.

2. Miyom Boyutu ve Büyüme Hızı

Miyomun boyutu tek başına ameliyat nedeni olmasa da, hızlı büyüme veya belirli bir boyutu aşması cerrahi müdahale için bir gösterge olabilir.

• Hızlı Büyüme: Özellikle menopoz öncesi dönemde miyomlarda hızlı bir büyüme izleniyorsa, bu durum nadiren de olsa sarkom (kanserli tümör) riskini düşündürebilir. Bu durumda doktor, kanser riskini dışlamak ve kesin tanı koymak için cerrahi müdahale önerebilir.
• Büyük Boyutlu Miyomlar: Çok büyük boyutlara ulaşan miyomlar (örneğin 12-15 cm ve üzeri) genellikle belirtilere neden olur ve komşu organlara baskı yapabilir. Bu tür miyomlar ameliyatla çıkarılarak rahatlama sağlanabilir. Ancak miyomun boyutu, ameliyat kararında tek başına belirleyici bir faktör değildir; belirtiler, hastanın yaşı ve çocuk isteği gibi diğer faktörlerle birlikte değerlendirilir.

3. Kısırlık (İnfertilite) veya Tekrarlayan Düşükler

Miyomlar, gebe kalmayı zorlaştırabilir veya gebeliğin devamını engelleyebilir.

• Submüköz Miyomlar: Rahim boşluğunu bozan submüköz miyomlar, embriyonun rahme yerleşmesini engelleyerek kısırlığa veya tekrarlayan düşüklere neden olabilir. Bu tür miyomlar, genellikle histeroskopik cerrahi ile çıkarılarak gebelik şansını artırabilir.
• Diğer Miyom Tipleri: Nadiren, büyük intramural veya subseröz miyomlar da tüplerin veya rahimin yapısını bozarak infertiliteye yol açabilir. Bu durumda, miyomun çıkarılması (miyomektomi) gebelik olasılığını artırabilir. Ancak infertilite durumunda miyomların rolü diğer olası nedenler dışlandıktan sonra değerlendirilmelidir.

4. Şüphelenilen Kötü Huylu Dönüşüm (Sarkom)

Miyomların kansere dönüşme riski çok düşüktür (yaklaşık 1/1000). Ancak bazı durumlarda, miyomun hızla büyümesi, menopoz sonrası dönemde büyümesi veya ultrasonografik özelliklerinin şüpheli olması (örneğin kistik değişiklikler, düzensiz kanlanma) kötü huylu bir tümörden (sarkom) şüphelenilmesine neden olabilir. Bu gibi durumlarda, kesin tanı için cerrahi olarak çıkarılması ve patolojik inceleme yapılması gerekir.

5. Diğer Tedavi Yöntemlerinin Başarısız Olması

Medikal tedaviler (hormonal ilaçlar, ağrı kesiciler vb.) veya diğer girişimsel yöntemler (miyom embolizasyonu gibi) miyom belirtilerini kontrol altına almakta başarısız olursa veya hastaya uygun değilse, cerrahi seçenekler gündeme gelebilir.

Miyom Tedavisi Seçenekleri: Ameliyat Dışındaki Alternatifler

Miyomlar her zaman cerrahi müdahale gerektirmez. Özellikle belirti vermeyen, küçük boyutlu miyomlar genellikle düzenli takip edilir. Cerrahi dışı tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

1. Bekle ve Gör Yaklaşımı (Gözlem)

Belirti vermeyen veya hafif belirtilere neden olan küçük miyomlar için tercih edilen bir yöntemdir. Düzenli aralıklarla (genellikle 6-12 ayda bir) ultrasonografi ile miyomların boyutu ve sayısı takip edilir. Eğer miyomlar büyümez veya belirtilere neden olmazsa, herhangi bir tedaviye gerek kalmayabilir.

2. Medikal Tedavi (İlaç Tedavisi)

İlaç tedavileri miyomları tamamen yok etmese de, belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir.

• Nonsteroid Antiinflamatuar İlaçlar (NSAİİ'ler): Adet ağrısını ve kanamasını azaltmak için kullanılır.
• Doğum Kontrol Hapları: Adet kanamasını düzenleyebilir, kanamayı azaltabilir ve adet ağrısını hafifletebilir.
• Progestin İçeren Rahim İçi Araçlar (RİA - Mirena): Rahim içine yerleştirilen bu araçlar, rahim duvarını incelterek adet kanamasını azaltabilir ve ağrıyı hafifletebilir. Miyomların boyutunu küçültmez ancak belirtileri kontrol altına alabilir.
• GnRH Agonistleri (Gonadotropin Salgılatıcı Hormon Agonistleri): Bu ilaçlar, geçici olarak menopoz benzeri bir durum yaratarak östrojen üretimini baskılar ve miyomların küçülmesini sağlar. Genellikle cerrahi öncesi miyomları küçültmek ve kan kaybını azaltmak için kısa süreli kullanılırlar. Yan etkileri (sıcak basması, kemik yoğunluğu kaybı) nedeniyle uzun süreli kullanıma uygun değildirler. Tedavi kesildiğinde miyomlar genellikle eski boyutlarına geri döner.
• Seçici Progesteron Reseptör Modülatörleri (SPRMs - Ulipristal Asetat): Bu ilaçlar, miyomların büyümesini engelleyerek ve kanamayı azaltarak belirtileri kontrol altına alabilir. Bazı ülkelerde miyom tedavisinde kullanılmaktadır.

3. Minimal İnvaziv Girişimsel Yöntemler

Bu yöntemler, ameliyata gerek kalmadan miyomları küçültmeyi veya yok etmeyi hedefler.

• Uterin Arter Embolizasyonu (UAE): Anjiyografi yöntemiyle kasıktan girilerek rahim atardamarları tıkanır. Bu sayede miyomlara giden kan akımı kesilir ve miyomlar küçülür. Özellikle büyük ve çok sayıda miyomu olan, çocuk istemi olmayan kadınlar için bir seçenek olabilir. Ancak, gebelik planlayan kadınlarda gebelik sonuçlarını olumsuz etkileyebileceği için genellikle önerilmez.
• Fokuslanmış Ultrason Cerrahisi (FUS / HIFU): Yüksek yoğunluklu odaklanmış ultrason dalgaları kullanılarak miyomlar ısıtılarak yok edilir. Bu yöntem, cerrahi kesi gerektirmez ve hastanın hızlı iyileşmesini sağlar. Her miyom tipi için uygun olmayabilir ve henüz yaygın olarak kullanılan bir yöntem değildir.

Miyom Cerrahisi: Hangi Yöntemler Uygulanır?

Miyomların cerrahi tedavisinde, hastanın durumuna, miyomların sayısına, boyutuna ve yerleşimine göre farklı yöntemler tercih edilebilir.

1. Miyomektomi (Miyom Çıkarılması)

Miyomektomi, rahimin korunarak sadece miyomların çıkarılması işlemidir. Özellikle çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için tercih edilen bir yöntemdir.

• Açık Miyomektomi (Laparotomi): Karın bölgesine büyük bir kesi yapılarak miyomların çıkarılmasıdır. Çok büyük miyomlar, çok sayıda miyom veya komplike durumlarda tercih edilebilir. İyileşme süreci daha uzun olabilir.
• Laparoskopik Miyomektomi (Kapalı Ameliyat): Karın bölgesine küçük kesiler yapılarak kamera ve cerrahi aletlerle miyomların çıkarılmasıdır. Daha az ağrı, daha kısa hastane kalış süresi ve daha hızlı iyileşme sağlar. Özellikle küçük ve orta boyutlu miyomlar için uygundur.
• Robotik Miyomektomi: Laparoskopik cerrahinin gelişmiş bir formudur. Cerrah, robotik kolları kullanarak ameliyatı daha hassas bir şekilde gerçekleştirir. Özellikle zorlu yerleşimli miyomlar için avantaj sağlayabilir.
• Histeroskopik Miyomektomi: Rahim ağzından girilerek kamera ve cerrahi aletlerle rahim boşluğuna sarkan (submüköz) miyomların çıkarılmasıdır. Karın kesisi gerektirmez ve iyileşme süreci çok kısadır. Sadece rahim boşluğuna doğru büyüyen miyomlar için uygundur.

2. Histerektomi (Rahimin Alınması)

Histerektomi, rahimin tamamen alınması işlemidir. Miyomların tedavisinde kesin çözüm sağlar. Genellikle aşağıdaki durumlarda tercih edilir:

• Çocuğunu tamamlamış ve artık çocuk sahibi olmak istemeyen kadınlarda,
• Şiddetli ve tekrarlayan belirtilere neden olan, büyük boyutlu veya çok sayıda miyomu olan kadınlarda,
• Diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu veya uygulanamadığı durumlarda,
• Miyomlarla birlikte rahimle ilgili başka ciddi sağlık sorunları (örneğin adenomyozis, rahim kanseri riski) olan kadınlarda.

Histerektomi, karından açık ameliyat (laparotomi), vajinal yoldan (vajinal histerektomi) veya laparoskopik/robotik yöntemlerle yapılabilir. Histerektomi ameliyatında, yumurtalıklar ve fallop tüpleri hastanın yaşı ve genel sağlık durumuna göre yerinde bırakılabilir veya alınabilir.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Miyom ameliyatı sonrası iyileşme süreci, uygulanan cerrahi yönteme, miyomların büyüklüğüne ve sayısına, hastanın genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir.

Miyomektomi Sonrası İyileşme:

• Açık Miyomektomi: Hastanede kalış süresi genellikle 2-4 gün olabilir. Tam iyileşme süresi 4-6 hafta sürebilir. Bu dönemde ağır kaldırmaktan, zorlayıcı fiziksel aktivitelerden kaçınmak önemlidir.
• Laparoskopik/Robotik Miyomektomi: Hastanede kalış süresi genellikle 1-2 gün veya daha kısa olabilir. Tam iyileşme süresi 2-4 hafta sürebilir. Ağrı daha azdır ve günlük aktivitelere daha hızlı dönülebilir.
• Histeroskopik Miyomektomi: Genellikle günübirlik bir işlemdir. Hastanede kalış gerektirmez veya çok kısadır. İyileşme süresi birkaç gün ila bir hafta kadardır.

Genel İyileşme Önerileri:

• Dinlenme: Ameliyat sonrası yeterli dinlenmeye özen gösterin.
• Ağrı Kontrolü: Doktorunuzun önerdiği ağrı kesicileri düzenli kullanın.
• Yara Bakımı: Ameliyat yerini temiz ve kuru tutun. Enfeksiyon belirtileri (kızarıklık, şişlik, akıntı, ateş) varsa hemen doktorunuza başvurun.
• Beslenme: Lifli gıdalar tüketerek kabızlığı önleyin. Bol sıvı alın.
• Fiziksel Aktivite: Doktorunuzun onayıyla yavaş yavaş yürüyüşlere başlayın. Ağır kaldırmaktan ve karın kaslarını zorlayıcı hareketlerden kaçının.
• Cinsel İlişki: Doktorunuzun izin verdiği süre boyunca cinsel ilişkiden kaçının. Genellikle 4-6 hafta beklenebilir.
• Kontrol Randevuları: Doktorunuzun belirlediği kontrol randevularına düzenli olarak gidin.

Histerektomi Sonrası İyileşme:

• İyileşme süresi, histerektomi tipine (açık, vajinal, laparoskopik) göre değişir. Açık histerektomide iyileşme 6-8 hafta sürebilirken, minimal invaziv yöntemlerde bu süre daha kısa olabilir.
• Miyomektomiye benzer şekilde, ağrı kontrolü, yara bakımı, dinlenme ve fiziksel aktiviteye dikkat etmek önemlidir.

Miyomlar Tekrarlar mı? Nüks Riski

Miyomlar, miyomektomi ameliyatından sonra tekrarlayabilir. Özellikle çok sayıda miyomu olan veya genetik yatkınlığı bulunan kadınlarda nüks riski daha yüksektir.

• Miyomektomi sonrası 5 yıl içinde miyomların yaklaşık %25-30'unda nüks görülebilir.
• Nüks eden miyomlar genellikle daha küçük boyutlarda ve farklı yerleşimlerde olabilir.
• Nüks riskini azaltmak için bazı hormon tedavileri kullanılabilir ancak bunlar her zaman etkili değildir.
• Eğer miyomlar tekrarlayıcı ve şiddetli belirtilere neden oluyorsa ve hasta çocuk sahibi olma isteğini tamamlamışsa, kesin çözüm olarak histerektomi düşünülebilir.

Miyomlar ve Gebelik: Hamilelik Planlayanlar İçin Bilgilendirme

Miyomlar, gebelik şansını etkileyebilir ve gebelik sırasında bazı komplikasyonlara yol açabilir.

Miyomlar ve Kısırlık:

• Miyomlar, özellikle rahim boşluğuna sarkan (submüköz) miyomlar, embriyonun rahme yerleşmesini engelleyerek veya tüplerin ağzını tıkayarak kısırlığa neden olabilir.
• Büyük intramural veya subseröz miyomlar da nadiren rahimin yapısını bozarak veya kan akımını etkileyerek gebelik şansını azaltabilir.
• İnfertilite araştırmasında miyomların rolü diğer olası nedenler (erkek faktörü, yumurtlama bozuklukları, tüp faktörü vb.) dışlandıktan sonra değerlendirilmelidir.

Gebelik Sırasında Miyomlar:

• Gebelik sırasında artan östrojen seviyeleri nedeniyle miyomlar büyüyebilir. Bu büyüme, miyomda dejenerasyon adı verilen bir duruma yol açabilir ve şiddetli ağrıya neden olabilir. Bu ağrı genellikle ilaçlarla kontrol altına alınabilir.
• Büyük miyomlar, gebelik sırasında erken doğum riskini artırabilir.
• Miyomlar, plasentanın yerleşimini etkileyerek plasenta dekolmanı (ayrılması) riskini artırabilir.
• Doğum sırasında, miyomlar doğum kanalını tıkayarak sezaryen doğum gerekliliğine neden olabilir.
• Doğum sonrası kanama (postpartum hemoraji) riskini artırabilirler.

Gebelik planlayan ve miyomu olan kadınlar için öneriler:

• Miyomun boyutu ve yerleşimi önemlidir. Özellikle rahim boşluğuna yakın (submüköz) miyomlar gebelik öncesi cerrahi olarak çıkarılmalıdır.
• Diğer miyom tipleri için ise, eğer belirtilere neden olmuyorsa veya çok büyük değilse, gebelik denenebilir.
• Gebelik sırasında miyomlar düzenli olarak takip edilmeli ve olası komplikasyonlara karşı dikkatli olunmalıdır.
• Miyomektomi sonrası gebelik planlanıyorsa, rahimdeki ameliyat izinin iyileşmesi için genellikle 6 ay ila 1 yıl beklenmesi önerilir. Bu, rahim yırtılması riskini azaltır.

Miyomlarla Yaşamak: Ne Zaman Endişelenmeliyiz?

Miyomlar genellikle zararsızdır ve kadınların çoğu miyomları olduğunu bilmeden yaşar. Ancak bazı durumlarda endişelenmek ve doktorunuza başvurmak önemlidir:

• Şiddetli ve ani başlayan pelvik ağrı: Miyomda dejenerasyon veya torsiyon (saplı miyomun kendi etrafında dönmesi) gibi acil durumlar olabilir.
• Aşırı ve kontrol edilemeyen vajinal kanama: Şiddetli kanama anemiye veya şoka yol açabilir.
• Menopoz sonrası miyomda büyüme: Menopozdan sonra miyomların küçülmesi beklenir. Eğer bir miyom menopoz sonrası büyümeye başlarsa, sarkom gibi kötü huylu bir tümör olasılığı düşünülmelidir.
• Miyomun hızlı büyümesi: Özellikle genç yaştaki kadınlarda veya büyük miyomlarda hızlı büyüme, nadiren de olsa sarkom riskini akla getirebilir.
• Hamilelik sırasında miyomun neden olduğu şiddetli ağrı veya kanama.

Bu gibi durumlarda, hemen bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmanız gerekmektedir.

Uzmanınızdan Tavsiyeler: Miyomlarla İlgili Bilmeniz Gerekenler

Miyomlar, kadın sağlığının önemli bir parçasıdır ve doğru bilgiye sahip olmak, endişeleri azaltmak ve doğru tedavi kararlarını vermek için hayati öneme sahiptir. İşte size bazı ek tavsiyeler:

• Düzenli Jinekolojik Kontroller: Miyomlar genellikle rutin kontroller sırasında teşhis edilir. Yılda bir kez yapılan jinekolojik muayene ve ultrasonografi, miyomların erken teşhisi ve takibi için çok önemlidir.
• Belirtileri Hafife Almayın: Adet kanamalarınızda artış, kasık ağrısı, sık idrara çıkma gibi belirtiler yaşıyorsanız, bunları normalleştirmeyin ve mutlaka doktorunuza danışın.
• Doğru Bilgi Kaynakları: İnternetteki her bilgiye itibar etmeyin. Güvenilir bilgi kaynaklarından, doktorunuzdan veya uzman sağlık web sitelerinden bilgi edinin.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve ideal kiloyu korumak, genel sağlığınız için olduğu gibi miyom riskini azaltmada da faydalı olabilir.
• Doktorunuzla İletişim: Tedavi seçenekleri hakkında doktorunuzla açık ve dürüst bir iletişim kurun. Tüm sorularınızı sorun ve aklınızdaki her türlü endişeyi dile getirin. Tedavi kararınızı verirken doktorunuzla birlikte hareket edin.
• Çocuk İsteği: Eğer gelecekte çocuk sahibi olmayı düşünüyorsanız, bunu doktorunuzla mutlaka paylaşın. Miyom tedavisi planlanırken bu önemli faktör mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Miyomlar kansere dönüşür mü?

Miyomlar iyi huylu tümörlerdir ve nadiren kansere dönüşme riski taşırlar. Kanserleşme riski yaklaşık 1/1000 civarındadır. Ancak menopoz sonrası miyomda hızlı büyüme veya ultrasonografik şüpheli bulgular varsa, kötü huylu bir tümör (sarkom) olasılığı akla gelmeli ve detaylı inceleme yapılmalıdır.

2. Miyomlar her zaman belirti verir mi?

Hayır, miyomlar genellikle belirti vermezler ve rutin jinekolojik muayene veya başka bir nedenle yapılan ultrasonografi sırasında tesadüfen tespit edilebilirler. Belirtiler miyomun boyutuna, sayısına ve rahim içindeki yerleşimine göre değişiklik gösterir.

3. Miyomlar hamile kalmayı engeller mi?

Miyomlar, özellikle rahim boşluğuna sarkan (submüköz) miyomlar, embriyonun rahme yerleşmesini engelleyerek kısırlığa veya tekrarlayan düşüklere neden olabilir. Diğer miyom tipleri de nadiren gebelik şansını azaltabilir. Ancak her miyom gebeliği engellemez. Bu konuda doktorunuzla detaylı bir değerlendirme yapmanız önemlidir.

4. Miyomlar hamilelikte büyür mü?

Evet, gebelik sırasında artan östrojen seviyeleri nedeniyle miyomlar büyüyebilir. Bu büyüme genellikle belirtisiz seyreder ancak bazen ağrıya veya gebelik komplikasyonlarına neden olabilir.

5. Miyomlar için ameliyat olmak istemiyorum, başka tedavi seçenekleri var mı?

Evet, ameliyat dışı tedavi seçenekleri de bulunmaktadır. Belirti vermeyen küçük miyomlar düzenli takip edilebilir. Medikal tedaviler (hormonal ilaçlar), adet kanamasını ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Uterin arter embolizasyonu (UAE) veya odaklanmış ultrason cerrahisi (FUS/HIFU) gibi minimal invaziv girişimsel yöntemler de ameliyata alternatif olabilir. Tedavi seçeneği, miyomun özelliklerine ve hastanın durumuna göre belirlenir.

6. Miyom ameliyatı sonrası tekrar miyom oluşur mu?

Miyomektomi (miyom çıkarılması) ameliyatından sonra miyomların tekrarlama riski vardır. Özellikle çok sayıda miyomu olan veya genetik yatkınlığı bulunan kadınlarda nüks riski daha yüksektir. Histerektomi (rahimin alınması) ise miyomlar için kesin çözümdür ve miyomların tekrar oluşmasını engeller.

7. Miyom ameliyatı sonrası normal hayata ne zaman dönebilirim?

İyileşme süreci uygulanan cerrahi yönteme göre değişir. Laparoskopik veya histeroskopik miyomektomi sonrası daha kısa sürede (birkaç gün ila birkaç hafta) günlük aktivitelere dönülebilirken, açık karın ameliyatı sonrası iyileşme süresi (4-6 hafta) daha uzun olabilir. Doktorunuz size özel iyileşme süreciniz hakkında bilgi verecektir.

8. Menopoz sonrası miyomlar küçülür mü?

Evet, menopoz sonrası östrojen seviyeleri düştüğü için miyomlar genellikle küçülür veya büyümeleri durur. Menopoz sonrası yeni miyom oluşumu nadirdir.

9. Miyom teşhisi konulduğunda hemen ameliyat mı olmalıyım?

Hayır, miyom teşhisi konulduğunda her zaman hemen ameliyat olunması gerekmez. Tedavi kararı, miyomun boyutu, yerleşimi, neden olduğu belirtiler, hastanın yaşı, çocuk isteği ve genel sağlık durumu gibi birçok faktör göz önünde bulundurularak doktorunuzla birlikte verilir. Belirti vermeyen veya küçük miyomlar genellikle takip edilir.

10. Miyomların ameliyat dışında tamamen yok olma şansı var mı?

Mevcut medikal tedaviler miyomları tamamen yok etmez, ancak boyutlarını küçültebilir ve belirtileri kontrol altına alabilir. Menopoz sonrası hormon seviyelerinin düşmesiyle miyomlar doğal olarak küçülebilir. Uterin arter embolizasyonu ve odaklanmış ultrason cerrahisi gibi girişimsel yöntemler ise miyomları küçülterek yok etmeyi hedefler.

Sonuç

Miyomlar, kadınların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen yaygın jinekolojik sorunlardır. Ancak günümüz tıp teknolojisi sayesinde miyomların tanısı ve tedavisi için birçok etkili yöntem bulunmaktadır. Önemli olan, belirtileri ciddiye almak, düzenli jinekolojik kontrollerinizi aksatmamak ve bir uzman hekimle iş birliği içinde doğru tedavi planını oluşturmaktır.

Unutmayın, her miyom ameliyat gerektirmez ve tedavi seçenekleri kişiye özel olarak belirlenir. Kliniğimizde, her hastamıza özel bir yaklaşım sergileyerek, en güncel ve etkili tedavi yöntemlerini sunmaktayız. Miyomlarla ilgili herhangi bir endişeniz veya sorunuz varsa, bize ulaşmaktan çekinmeyin. Sağlıklı günler dileriz. 

Rahim Alınması

Mİyomektomi